Vở diễn 'Tứ phủ' tái hiện nghi lễ hầu đồng

Thay vì chỉ xuất hiện trong các liên hoan mang tính thời điểm, nghi lễ chầu văn được dựng thành chương trình tổ chức định kỳ phục vụ khán giả hàng tuần tại Hà Nội.

• Người dân hào hứng với hát xẩm, chầu văn / Nghi lễ chầu văn lên sân khấu

 

Vở diễn Tứ phủ vừa được đạo diễn Việt Tú ra mắt báo giới tại Hà Nội cuối tuần qua, lấy cảm hứng từ nghi lễ "Hầu đồng" trong tín ngưỡng thờ Mẫu của Việt Nam. Chương trình thu hút khán giả nhờ yếu tố ánh sáng, âm thanh và nội dung đậm văn hóa, tâm linh.

 

 

Việt Tú cho biết anh dành ba năm để tìm hiểu và mất thêm một năm lên ý tưởng dàn dựng. Những gì anh muốn là tái hiện nghi lễ "Hầu đồng" gốc của người Việt để giới thiệu cùng bạn bè quốc tế mỗi lần ghé thăm Hà Nội. Chương trình diễn ra 12 suất trong một tháng.

 

 

Vở diễn kéo dài 45 phút, gồm ba chương: "Chầu Đệ Nhị", "Ông Hoàng Mười" và "Cô Bé Thượng Ngàn".

 

 

Các Thanh Đồng trong buổi lễ thay trang phục nhiều lần với sự trợ giúp của cộng sự để hóa thành thánh thần. Đi kèm phần biểu diễn là các giai điệu chầu văn. Loại hình lễ nhạc này sử dụng nhạc cụ truyền thống như đàn nguyệt, sáo, phách, đàn bầu... Các làn điệu chính bao gồm: Bỉ, Miễu, Thổng, Phú Bình, Phú Chênh, Phú Nói, Đưa Thơ, Vãn, Dọc...

 

 

Sau khi đội khăn lụa đỏ để thánh thần mượn thân xác giao lưu với người trần, các Thanh Đồng nhảy múa, biểu cảm khuôn mặt để thể hiện thần thái của người mình đang hoá thân.

 

 

Những vị thánh này đều là các nhân vật từng có công giúp dân bảo vệ đất nước, mở mang bờ cõi.

 

 

Chương trình từng đón tiếp nhiều đại sứ, tùy viên văn hoá của Pháp, Italy, Ba Lan, Hungary, Canada hay UNICEF đến dự và nhận lời khen ngợi.

 

 

Việt Tú cho biết tháng 11/2015, nhà thiết kế Kenzo đã tới xem vở diễn đồng thời thể hiện sự yêu thích phần trang phục.

 

 

Đầu 2015, Việt Nam gửi hồ sơ "Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt" tới tổ chức UNESCO để đưa vào danh sách "Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại". Cuối năm nay, tại kỳ họp thứ 11 của Uỷ ban liên chính phủ Công ước Bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể tại Ethiopia, hồ sơ sẽ được xem xét.

 

 

Nghi lễ Chầu văn được coi là tín ngưỡng độc đáo và đẹp của Việt Nam. Tuy vậy, vì một số lý do trục lợi cá nhân, một số người đã bóp méo nghi lễ này thành các hoạt động "buôn thần, bán thánh".

 

 

Kết thúc buổi lễ, các Thanh Đồng chạy khắp sân khấu để phát lộc. Khán giả thể hiện sự phấn khích trong phần giao lưu này.

 

 

Sảnh chính là không gian trưng bày với các "giá hầu" gồm ngựa, voi giấy... được thực hiện bởi những nghệ nhân ba đời làm vàng mã. Tất cả tạo nên sự dẫn dắt tâm linh cho khán giả trước khi đến với phần diễn chính trên sân khấu.

 

Đức Trí
Ảnh: Quang Minh